Ticari Elektronik İleti Nedir?

Ticari Elektronik İleti

Elektronik iletişim araçlarıyla yapılan ticari iletişime dair bilgi verme yükümlülüklerine ve ticari elektronik iletilerde uyulması gereken hususlara ilişkin usul ve esaslar Ticari İletişim Ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmelik ile düzenlenmiştir. Buna göre ticari ileti; telefon, çağrı merkezleri, faks, otomatik arama makineleri, akıllı ses kaydedici sistemler, elektronik posta, kısa mesaj hizmeti gibi vasıtalar kullanılarak elektronik ortamda gerçekleştirilen ve ticari amaçlarla gönderilen veri, ses ve görüntü içerikli iletileri ifade eder.

Yönetmeliğin kapsamı gerçek ve tüzel kişilerin mal ve hizmetlerini tanıtmak, pazarlamak ya da işletmesini tanıtmak veya bunları başkaları adına yapmak amacıyla elektronik iletişim araçlarıyla yapılan her türlü ticari iletişimdir. Bu yönetmelik kapsamında ticari elektronik ileti gönderebilmek için ileti alıcısının önceden onayının alınması zorunludur. Onay, reddetme hakkı kullanılıncaya kadar geçerlidir. Yönetmelik kapsamında onaya tabi olmayan iletiler aşağıdaki gibidir;

1. 5/11/2008 tarihli ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu kapsamındaki işletmecilerin abone ve kullanıcılarına; münhasıran kendi mal ve hizmetlerini tanıtmak, pazarlamak ya da işletmesini tanıtmak amacıyla gönderdiği ticari elektronik iletiler,

2. Vakıf üniversitelerinin öğrencilerine ve bunların velilerine gönderdiği iletiler,

3. Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile kamuya yararlı dernekler ve vergi muafiyeti sağlanan vakıfların, kendilerine ait ticari işletmelerin faaliyetleriyle ilgili olarak üyelerine gönderdiği iletiler,

4. 15/2/2011 tarihli ve 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun hükümlerine göre radyo ve televizyon yayıncılığı yapan kuruluşlarca, kamuoyunu bilgilendirmek ve eğitmek amacıyla yapılan yayın hizmetlerine ilişkin bilgilendirme iletile,

5. Devlet, mahalli idareler ve diğer kamu tüzel kişilerinin kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla gönderdikleri iletiler,

Bunlara ek olarak Onay gerektirmeyen durumlar ilgili yönetmelikte sayılmıştır. Buna göre;

a. Alıcının kendisiyle iletişime geçilmesi amacıyla iletişim bilgilerini vermesi hâlinde, temin edilen mal veya hizmetlere ilişkin değişiklik, kullanım ve bakıma yönelik ticari elektronik iletiler için ayrıca onay alınmaz.

b.  Devam eden abonelik, üyelik veya ortaklık durumu ile tahsilat, borç hatırlatma, bilgi güncelleme, satın alma ve teslimat veya benzeri durumlara ilişkin bildirimleri içeren iletiler ile hizmet sağlayıcıya ilgili mevzuatla getirilen bilgi verme yükümlülüğü durumlarında önceden onay alma zorunluluğu aranmaz. Ancak bu tür bildirimlerde herhangi bir mal veya hizmet özendirilemez veya bunların tanıtımı yapılamaz.

c. Tacir veya esnaf olan alıcıların elektronik iletişim adreslerine gönderilen ticari elektronik iletiler için önceden onay alınması zorunlu değildir. Ancak tacir ve esnafların 9 uncu maddede yer alan reddetme hakkını kullanması halinde onayları alınmadan ticari elektronik ileti gönderilemez.

d. Sermaye piyasasına ilişkin mevzuat uyarınca aracılık faaliyetinde bulunan şirketlerce müşterilerine bilgilendirme amaçlı gönderilen ticari elektronik iletiler için onay alınması zorunlu değildir.

Ticari Elektronik İleti Onayının Alınması

Ticari elektronik ileti izni alınırken kanun koyucu izin alınacak araçlar bakımından bir sınırlama getirmemiştir. Onay elektronik her türlü araç ya da fiziki onay ile alınabilir. Fiziki ortamda alınacak onayda, onay verenin imzasının olması zorunludur. Elektronik ortamda alınan onayda ise onay verene reddetme imkanını içeren bilgi verilmelidir. Alıcının elektronik iletişim adresine ticari elektronik ileti gönderilerek onay talebinde bulunulamaz.

Yönetmelikte acentelik, özel yetkili işletme veya bayilik sözleşmesi ile ilgili ayrıca bir düzenleme yapılarak “Acentelik, özel yetkili işletme ya da bayilik sözleşmesindeki taraflardan birine verilen onay; bu sözleşmeye konu mal, hizmet veya marka ile sınırlı olarak sözleşmenin diğer tarafı için de verilmiş kabul edilir” hükmüne yer verilmiştir.

Hizmet sağlayıcı aldığı onayı, kendi mal veya hizmetleri ile birlikte olmak kaydıyla promosyon olarak sunulan mal ve hizmetler için de kullanabilir. Ancak bu promosyon ilişkisinin bir sözleşmeye bağlı olma şartı aranır.  Onay metninde, olumlu irade beyanı önceden seçilmiş olarak yer alamaz. Özellikle web sitelerinden alınan onaylarda sıkça rastladığımız önceden seçilmiş olarak ticari elektronik ileti izinleri hükümsüzdür. Hizmet sağlayıcı, alıcıdan ticari elektronik ileti onayı vermesini, sunduğu mal ve hizmetin temini için ön şart olarak ileri süremez.  Onayın alındığına ilişkin ispat yükümlülüğü hizmet sağlayıcıya aittir.