E-ticaret sitelerinde, pazaryerlerinde satılan ürünlerin Tüketici Kanunu kapsamında düzenlenen cayma hakkı çerçevesinde iade hakkı tanımlanmaktadır. Bu çerçevede sosyal medya üzerinden, örneğin instagram, twitter, facebook ya da herhangi bir sosyal mecra üzerinden satılan ürünler de bu kapsamda değerlendirir. Dolayısıyla cayma hakkını kullanabilmek için (iade etme hakkını) ürünü dijital ortamda almanız yeterlidir.

Cayma hakkını kullanabilmek için bazı şartlar söz konusudur. Cayma hakkı ile ilgili detaylar Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği madde 9 da yer almaktadır. Bu şartların sağlanması halinde instagram butik satıcılarının “değişim var, iade yok” gibi söylemleri geçerliliğini yitirmektedir. Nitekim düzenlemeye göre; “Tüketici, on dört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkına sahiptir.”

Cayma Hakkı Nasıl Kullanılır?

Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin cayma hakkı süresi dolmadan, yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile satıcı veya sağlayıcıya yöneltilmesi yeterlidir. İnternet sitesi üzerinden tüketicilere cayma hakkı sunulması durumunda satıcı veya sağlayıcı, tüketicilerin iletmiş olduğu cayma taleplerinin kendilerine ulaştığına ilişkin teyit bilgisini tüketiciye derhal iletmek zorundadır.

Instagram üzerinden alınan ürünü iade etmek istediğinizde, alışveriş yaptığınız yerden size gelen bir fatura kaydı varsa o bilgileri kullanarak Cayma hakkınızı kullanmak istediğinizi iletmelisiniz.

Süresi içerisinde cayma hakkı kullanılmasına rağmen ödenen tutar iade edilmiyorsa, tüketici hakem heyetleri ya da tüketici mahkemesine ( Mahkemeler için belirlenen parasal tutara dikkat ediniz, her sene değişir ) başvurulabilir.

Cayma Hakkı Kullanılamayacak Durumlar Nelerdir?

Cayma hakkının istisnaları anılan yönetmelikte sayılmaktadır. Düzenlemeye göre;

 (1) Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça, tüketici aşağıdaki sözleşmelerde cayma hakkını kullanamaz:

a) Fiyatı finansal piyasalardaki dalgalanmalara bağlı olarak değişen ve satıcı veya sağlayıcının kontrolünde olmayan mal veya hizmetlere ilişkin sözleşmeler.

b) Tüketicinin istekleri veya kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan mallara ilişkin sözleşmeler.

c) Çabuk bozulabilen veya son kullanma tarihi geçebilecek malların teslimine ilişkin sözleşmeler.

ç) Tesliminden sonra ambalaj, bant, mühür, paket gibi koruyucu unsurları açılmış olan mallardan; iadesi sağlık ve hijyen açısından uygun olmayanların teslimine ilişkin sözleşmeler.

d) Tesliminden sonra başka ürünlerle karışan ve doğası gereği ayrıştırılması mümkün olmayan mallara ilişkin sözleşmeler.

e) Malın tesliminden sonra ambalaj, bant, mühür, paket gibi koruyucu unsurları açılmış olması halinde maddi ortamda sunulan kitap, dijital içerik ve bilgisayar sarf malzemelerine ilişkin sözleşmeler.

f) Abonelik sözleşmesi kapsamında sağlananlar dışında, gazete ve dergi gibi süreli yayınların teslimine ilişkin sözleşmeler.

g) Belirli bir tarihte veya dönemde yapılması gereken, konaklama, eşya taşıma, araba kiralama, yiyecek-içecek tedariki ve eğlence veya dinlenme amacıyla yapılan boş zamanın değerlendirilmesine ilişkin sözleşmeler.

ğ) Elektronik ortamda anında ifa edilen hizmetler veya tüketiciye anında teslim edilen gayrimaddi mallara ilişkin sözleşmeler.

h) Cayma hakkı süresi sona ermeden önce, tüketicinin onayı ile ifasına başlanan hizmetlere ilişkin sözleşmeler.

Sonuç olarak elektronik ortamda yapılan alışverişlerde istisnai durumlar dışında kalan tüm alışverişlerde cayma hakkı kullanılarak paranın iadesi istenebilir. Bu hakkın kullanılmasında alışveriş yapılan yerin instagram, twitter, facebook ya da herhangi başka bir sosyal medya olmasının bir önemi bulunmamaktadır. Satıcı kendi iradesiyle cayma hakkının kullanılmasına engel olamaz.